Heiboeren. Bevolking, arbeid en inkomen in de 19de-eeuwse Kempen

Paperback, grote in-8, 423 pp., eindnoten, tabellen en grafieken (grondprijzen nominaal, uitgedrukt in arbeidsdagen, in liter rogge), 2 kaartjes van de Kempen, bibliografie.
Noten Lucas Tessens:
In Hoofdstuk 5 wordt het grondbezit en de pacht in Dessel, Rijkevorsel en Walem behandeld.
VANHAUTE (1959) benadrukt het belang van de opgelegde verkoop van de gemeentegronden (heide, woeste grond, e.d.): die kwamen vooral in handen van buitendorpse, c.q. stedelijke, eigenaars/grootgrondbezitters.
De tabel op p. 204 toont dat gedurende de 19de eeuw de bezitsloosheid parallel aan de proletarisering groeit en dat de concentratie van eigendom in relatief minder handen toeneemt. Daarmee lijkt de these van Emile VANDERVELDE (1900) bewezen.
Ernest MANDEL (1962) zou deze in wezen marxistische these theoretisch expliciteren.
CAHILL documenteerde in 2002 de Britse situatie en bood in 2006 een mondiale studie aan.
TESSENS & GYSELS (2004, 2005) illustreerden met tabellen (getrokken uit het datawarehouse van de Belastingdienst voor Vlaanderen) en Lorenz-curven de ongelijke eigendomsverdeling in het Vlaamse gewest met gebruikmaking van hedendaagse kadastrale inkomens. De top 1% der eigenaars is goed voor maar liefst 36% van het totale onroerende vermogen. De SERV (2010) nam de stelling van T&G op in haar Rapport '20 jaar Vlaams fiscaal beleid'.
In 2013 wees PIKETTY in zijn baanbrekende studie op een wereldwijde concentratie van vermogen.
De studie van VANHAUTE is belangrijk, niet alleen inhoudelijk maar ook - en misschien vooral - omwille van de grensverleggende methodologische richtlijnen en het rijke bronnenmateriaal.
In 1993 schreef Vanhaute in het BTNG:
'Dit alles maakt het des te verwonderlijker dat systematisch onderzoek in de nationale (en internationale!) historiografie naar verschuivingen in de bezitsverhoudingen in de landbouw nog steeds op zich laat wachten.' Zie in dit verband ook onze kritiek op het werk van Slicher van Bath. ' Hier ware o.i. beter gesproken van eigendomsverhoudingen. Dat systematisch onderzoek ontbreekt, heeft m.i. twee redenen: een burgerlijke machtspolitiek die zich uitstrekt tot in het academische milieu, de moeilijke toegang tot het kadaster, toch een hoofdbron voor dit type onderzoek. Ondertussen werd het kadaster trouwens op slot gedaan. Het publiceren van kadastrale leggers, zoals POPP dat in de 19de eeuw nog kon doen, is vandaag totaal uitgesloten, zogenaamd om de privacy te beschermen. In feite om machtsbastions af te schermen.

zie ons schema met auteurs die over het kadaster publiceerden