Het volle leven (1908)

Latere druk. Hardcover, blauw linnen, geen stofwikkel, in-12, 250 pp. Noot Lucas Tessens: De eerste druk is die van 1908; in 1922 is er een tweede druk geweest; dit is een latere druk onder licentie van Van Dishoeck. In deze sterke roman schetst Buysse de teloorgang van een renteniersgezin. De dochter pleegt zelfmoord, de zoon bezwangert een volksmeisje (een schandaalrelatie die de familie tracht toe te dekken met geld), de vader houdt zich bezig met een pseudo-wetenschappelijk en encyclopedisch werk (een verwijzing naar Otlet?) en een boek dat nooit ter perse gaat. De moeder is de spilfiguur die het meest lijdt onder het verval van een bourgeois-ethiek. Voor een roman van voor de Eerste Wereldoorlog gaat Buysse driest tewerk en schuwt het afbreken van de heilige huisjes niet. Blijkbaar was reeds voor de grote wereldbrand 'de wereld van gisteren' aan zijn einde gekomen, want de zoon in dit verhaal lapt zijn laars aan elk fatsoen. Wanneer hij terug in de pas wil lopen, verlenen de ouders van de uitverkorene geen pardon en volgt de uitsluiting. 

Deze roman zet een hoop vraagtekens neer bij het 19de-eeuwse maatschappijmodel van rentenierschap, gearrangeerde huwelijken, onderdanigheid van personeel, de totaal verschillende relatie ouders-kinderen bij de upper- en de underclass. Buysse brengt een haast sociologische doorlichting van een besloten milieu. De stad is ook in dit verhaal de onbekende, anonieme en verderfelijke factor. Doch geheimen blijven niet bewaard in de hogere kringen.