Verhuis maatschappelijke zetel naar 'tax heavens' al jaren aan de gang

Bloomberg en andere Amerikaanse media rapporteren al jaren over het fenomeen dat grote - zelfs beursgenoteerde bedrijven - hun maatschappelijke zetel verhuizen naar belastingparadijzen. (zie U.S. Companies Beat the System With Irish Addresses) In het jargon van fiscale specialisten wordt zo'n operatie 'inversion' genoemd. Tien jaar geleden stemde het Congres van de US een 'anti-inversion'-wet om delocalisatie van maatschappelijke zetels en de daaraan verbonden belastingvlucht tegen te gaan. Die wet van 2004 (in feite een kanjer van een kaderwet die in sneltreinvaart onder de titel American Jobs Creation Act werd goedgekeurd) liet echter een serieus en niet onschuldig republikeins achterpoortje open: tijdens een 'merger' met een niet-Amerikaans bedrijf mogen de Amerikaanse bedrijven hun zetel naar elders verhuizen. In feite ondersteunde de USA op die manier rechtstreeks de jacht op (Europese) bedrijven: met de tax-reductie alleen al kon men een deel van (of geheel) de overname(-s) financieren. Dit laat zich uitdrukken in een formule (hier met een voorbeeld voor Ierland): Pp = PA - (Tusa - Teire) . Deze formule zegt niets anders dan: The price paid equals the price of the acquisition minus the difference between taxes in the USA and the taxes paid in Ireland. In sommige gevallen gaat het om miljarden dollars. Populaire bestemmingen van de verhuizers zijn Zwitserland, Bermuda, Ierland, UK.

Jacob J. Lew, de U.S. Treasury Secretary, deed op 27 juli 2014 in The Washington Post een dringende oproep om de wet van 2004 te wijzigen: Close the tax loophole on inversions. Een dringende oproep dat wel, maar de ondertoon is er een van machteloosheid. Het argument dat de gehele Amerikaanse infrastructuur (inclusief het formidabele defensiebudget) dreigt te kapseizen wanneer de gewone belastingbetaler (lees: de middenklasse) die alleen moet dragen, snijdt hout.
Anderzijds is het klaar dat de klassieke investeringstroeven zoals een hardwerkende en goed opgeleide bevolking, redelijke loonkosten, degelijk universitair onderwijs, goede wegen en havens, ondergeschikt geraken aan die ene vraag: wat is het taxpercentage in een land?

Vanuit Europees oogpunt is 'inversion' een bedreiging omdat - zoals gezegd - het taksvoordeel het wegkopen van Europese bedrijven faciliteert. Maar er is meer. Eens een multinational neerstrijkt in een EU-lidstaat en daar massaal de staatskas spijst, wordt die lidstaat als het ware een natuurlijke bondgenoot in Brussel om de op til zijnde merger niets in de weg te leggen. Wiens brood men eet, diens ... u weet wel. En omdat de concentratie van vermogens op een planetaire schaal gebeurt, is de democratische besluitvorming nationaal en internationaal in gevaar.

De verovering van de Senaat door de Republikeinen zal er geen goed aan doen.