Verdrag van Sèvres: vredesverdrag tussen geallieerden en Ottomaanse rijk

De Vrede van Sèvres was een vredesverdrag dat op 10 augustus 1920 werd getekend tussen de Geallieerden en het Ottomaanse Rijk.

Dit verdrag was het eerste verdrag dat de Turkse sultan Mehmet VI Vahideddin sloot na het Turkse verlies in de Eerste Wereldoorlog.

Inhoud

Turkije zou een enorm deel van zijn territorium verliezen. Zo zouden Hidjaz, Koerdistan en Armenië onafhankelijk worden, geheel volgens de politiek van het Zelfbeschikkingsrecht van Woodrow Wilson. Irak en Palestina zouden bestuurd worden door het Verenigd Koninkrijk. Syrië (waaronder het latere Libanon) kwam onder Frans bestuur. De Dodekanesos en Rodos werden ingenomen door Italië. Thracië en Smyrna werden ingenomen door Griekenland. De Zee van Marmara werd gedemilitariseerd en geïnternationaliseerd. Bovendien werd de zo gevormde rompstaat van het Ottomaanse Rijk onder financiële curatele gesteld.

Tegenwind

De realisering van het zelfbeschikkingsrecht van Woodrow Wilson stond vanaf het begin op lemen voeten, omdat de Amerikaanse senaat de Vrede van Versailles niet accepteerde. Dit liet aan de overgebleven Europese grootmachten vrij spel. Daarom ook kon alsnog worden teruggegrepen op tijdens de oorlog gemaakte geheime afspraken op grond waarvan Italië en Griekenland delen van Turkije zouden bezetten en Turkse, Arabische en zionistische emancipatiebewegingen ruimte voor hun eisen zouden scheppen.

Turkse patriotten onder leiding van Mustafa Kemal Atatürk vonden het verdrag onaanvaardbaar. Het verdrag werd niet alleen afgewezen, maar vormde tevens de aanleiding de sultan af te zetten en de beweging van Atatürk tot rechtmatige regering te verklaren. Ze begonnen een oorlog tegen de Grieken, die Thracië en Smyrna ingenomen hadden en begonnen een revolutie tegen de sultan. In het kielzog hiervan distantieerden Frankrijk en Rusland zich van de vrede van Sèvres, alleen Groot-Brittannië als bondgenoot van Griekenland hield nog vast aan de bezetting van de Bosporus.

Naar Lausanne

De patriotten wonnen en stichtten de moderne staat Turkije. Met de Vrede van Lausanne werd vervolgens een voor Turkije veel gunstiger verdrag afgesloten. Daarmee werd de vrede van Sèvres ongedaan gemaakt en de onafhankelijkheid van het nieuwe Turkije een feit.