ONDERZOEKSTER VAN VERWILGHEN ERVAART TEGENKANTING BIJ MIGRANTENSTUDIEINTERVIEW. Marion Van San weigert verband te leggen tussen allochtonen en criminaliteit

07 APRIL 2000 | Nadia Dala
ANTWERPEN/AMSTERDAM -- ,,In België kan ik dit onderzoek niet afwerken. Er zijn te veel tegenkantingen.'' Dat zegt onderzoekster Marion Van San. Ze werkt vanuit Nederland aan de studie over allochtone jeugdcriminaliteit, op vraag van minister van Justitie Marc Verwilghen (VLD). ,,De relatie tussen etniciteit en criminaliteit heeft nooit in mijn onderzoeksvoorstel gestaan'', zegt ze. ,,Sommige lui willen die mythe per se in stand houden.''
Het plan van minister Verwilghen om de relatie tussen allochtone jongeren en jeugdcriminaliteit te laten onderzoeken, werd van bij het begin op veel scepsis onthaald. Behalve academici, sabelden ook de groenen en de Franstalige en Vlaamse socialisten de onderzoeksopdracht neer.

Vooral de premisse ,,allochtonen en criminaliteit'' wekte aanstoot. Verwilghen zette door.

De door hem aangezochte onderzoekster Marion Van San is doctor in de Sociaal-Culturele Wetenschappen aan de universiteit van Amsterdam. Ze wil nu pas openlijk praten over haar opdracht en over de ,,misverstanden''.

Eerder deze week verklaarde een medewerkster van het kabinet van Mieke Vogels (Agalev) dat het onderzoek van Van San niet wil vlotten. ,,Marion Van San wordt overal geweerd'', verkondigde de medewerkster openlijk op een congres over allochtonen in Antwerpen. ,,Zowel universiteiten als onderzoekers weigeren haar te woord te staan.'' Van San reageert.

-- Weigeren mensen op het terrein u te helpen met uw onderzoek?

Van San: ,,Aanvankelijk wel. Ze dachten dat ik de link tussen criminaliteit en allochtonen onderzocht. Ik heb hen uitgelegd dat ze fout geïnformeerd waren. Ik onderzoek allochtone jeugdcriminaliteit, in al zijn aspecten. Nu krijg ik wel medewerking.''

-- U bestudeert allochtone jeugdcriminaliteit, zonder het verband tussen criminaliteit en allochtonen te onderzoeken?

Ik weiger die link te leggen. Toen minister van Justitie Verwilghen me vroeg de allochtone jeugdcriminaliteit te onderzoeken, antwoordde ik dat ik het ruimer wilde aanpakken.

Ik wil de context bestuderen: het onderwijs, de tewerkstelling, de misverstanden tussen buurtbewoners en de houding van de politie. Ik wil het hele plaatje bestuderen. Ik concentreer me vooral op Antwerpen en Brussel. Verwilghen ging akkoord.

-- Begrijpt u waarom uw onderzoek gecontesteerd wordt?

Neen. Sommige lui willen de mythe in stand houden dat het verband tussen criminaliteit en allochtonen wordt onderzocht. Waarom ze dat doen, weet ik niet. Al wat ik u kan zeggen, is: het is fout.

-- Werkt u daarom vanuit Nederland?

Ik woon in Nederland. Indien ik naar België zou verhuizen en in België aan dit onderzoek zou werken, kwam ik nooit tot resultaten. Ik word er te veel gehinderd door al die verdachtmakingen. In België zijn er veel taboes met betrekking tot allochtonen. In Nederland is dat anders.

Nederlanders praten openlijk over maatschappelijke problemen met allochtonen. In de Tweede Kamer loopt momenteel een debat over het multiculturele drama. Daarmee verwijst men, onder meer, naar de schoolachterstand van allochtone kinderen.

Nederlanders willen dat begrijpen en er iets aan doen.

-- Zijn er nog andere zaken die u boos maken?

In Nederland heb ik ooit een studie gemaakt over delinquent gedrag bij jongeren uit Curaçao. In België wordt gezegd dat ik in die studie sommige criminele gedragingen aan de Curaçaose cultuur toeschreef.

Dat is onjuist. Ik word er ook van beschuldigd voor de VLD te werken. In België kan men zich blijkbaar niet voorstellen dat een onafhankelijk, wetenschappelijk onderzoek mogelijk is, los van de politieke partijen.

-- Wanneer verschijnen de resultaten van uw onderzoek?

Ten vroegste in januari 2001.