8 januari 1798: Verkoop nationale goederen te Essen

Vijf hoeven verkocht. De Franse Revolutie kwam als een storm over het land. In naam van vrijheid, gelijkheid en broederlijkheid werden alle kerkelijke goederen door de republiek aangeslagen en openbaar verkocht. Op 12 december 1797 kwam landmeter Gust van Dooren in opdracht gedurende drie dagen de gronden en de gebouwen van de hoeve opmeten. Vijf Essense abdijhoeven stonden op de affiche van de 36e verkoop van Nationale Goederen: Voetsberg, Vredenberg, Wildert, Rouwmoer en Priesterdonk. De definitieve toewijzing zou doorgaan op 19 nivose de l'an VI (8 januari 1798) in het voormalig bisschoppelijk paleis op de Schoenmarkt te Antwerpen. Dertien kandidaten - in hoofdzaak Fransen - namen het tegen elkaar op. Etienne Poncy, administrateur van het Département des Deux Nethes, werd eigenaar van het hele lot tegen 251.200 pond, waarvan 60.100 voor de Rouwmoer. Hij mocht betalen met assignaten! De 20e september daarop verkocht hij de vijf hoeven tegen 2000 zilvergulden aan de gebroeders Peter en Josse van den Nest. Hun vader, een rijk Antwerps koopman, had reeds een halve eeuw voordien veel eigendom verworven in Essen-Kalmthout. Terwijl veruit de meeste geestelijken de door de Fransen opgelegde eed weigerden af te leggen en meteen moesten onderduiken, waren beide priesters op 6 februari 1798 in Gierle beëdigd en hadden die in april 1802 nog altijd niet herroepen. Zonder gewetensbezwaar verrijkten ze zich met zwartgoed in Essen, Antwerpen, Duffel en Lier. Op 13 juli 1804 verkochten zij de vijf hoeven in blok tegen 12.000 gd aan Jaak Verschueren en Jan Baptist van Asbroeck. De eerste was brouwer en toekomstig burgemeester van Kalmthout, de ander was zijn schoonbroer en gewezen koster-schoolmeester van Essen. Beide vennoten, die ook al de Greef in Kalmthout hadden opgekocht, handelden als makelaars voor provisor Verberck aldaar. Na de opheffing van Tongerlo in 1796 trachtte hij zoveel mogelijk aangeslagen goederen in Essen-Kalmthout te kopen, in de hoop met zijn confraters te kunnen weerkeren naar zijn abdij. Dat heeft hij jammer niet meer beleefd. Met zeer in het hart verkocht hij de Rouwmoershoeve op 6 maart 1812 tegen 6540 FF of 3090 gd aan Peter van Agtmael. De oppervlakte bedroeg toen al 25 ha 46 a, dat was plots 3 ha 43 méér dan in 1804. Om de zaak te financieren, moest de nieuwe eigenaar evenwel een zware hypotheek afsluiten, die in 1821 werd overgenomen door notaris Frans Godts.