Uit eigen beweging. Balans van de vrouwenbeweging in Vlaanderen 1970-1980

Softcover, gebrocheerd, 4to, 182 pp., bibliografie, geïllustreerd. Noot: de eerste vrouwendag ging in Brussel door op 11/11/1972 en luidde - na de beweging rond de eeuwwisseling - de tweede feministische golf in. De economische crisis smoorde echter het feminisme en bracht een zekere stuurloosheid teweeg. Men kan niet ontkennen dat het feminisme doorkruist werd door de holebi-beweging en dat er zelfs verwarring ontstond rond de werkelijke doelstellingen.

Noteer dat Marie Popelin (1846-1913), de eerste vrouw die het diploma van doctor in de rechten behaalde (1888), geen advocaat mocht worden. De motivering van de balie van Brussel, van de PG, van het hof van beroep én van het hof van cassatie was - voor wie ze vandaag herleest - stuitend en op geen enkele wettelijke grond gebaseerd. Het zal tot 1922 duren vooraleer vrouwen tot de balie worden toegelaten. (zie p. 19-20) Het is slechts een voorbeeld.
Deze naar vormgeving bescheiden publicatie is inhoudelijk des te belangrijker omdat het RECENTE geschiedenis brengt, iets wat jongeren te weinig beseffen. Cartoons en karikaturen zijn relevant en cruciaal geweest in het formuleren van eisen, het aanklagen van mistoestanden, het kernachtig formuleren van oplossingen. Renée Van Mechelen heeft dat goed begrepen en haar werk besteedt er volop aandacht aan.
De opsomming van de behandelde themata geeft aan hoe tentaculair een en ander wel is; wij voegen er enkele thema's aan toe: handelingsbekwaamheid, huwelijksvermogenrecht, stemrecht, verkiesbaarheid, gelijk loon voor gelijk werk, nachtarbeid, moeder aan de haard, abortus (baas in eigen buik), perceptie van verkrachting en juridische behandeling, erfrecht, gehoorzaamheid aan de echtgenoot, contraceptie, de pil, het spiraaltje, condooms, de vrouwen van FN Herstal in staking (1966), gemengd lager en middelbaar onderwijs, de mini-rok en de bruuske overgang naar de maxi-rok (waarvoor geen economisch sluitende verklaring te vinden is), mode en emancipatie, make up, plasrecht voor vrouwen, vrouwen en roken, gelijke promotiekansen in het bedrijfsleven, Miss-verkiezingen, poll in politieke partijen en verkiesbare plaatsen, vrouwen in raden van beheer, kinderkribben, de vrouw in de kerk, celibaat, priesterschap, de vrouw als lustobject in de reclame, klasseverschillen inzake (buitenlandse) abortus, vrouwencentrum, vrouwenhuis, vluchthuizen, gezinsgeweld en vrouwenmishandeling, vrouwenwerkloosheid gezien als profitariaat, doktersvrouwen die stempelen, huwelijk en samenwonen, rolpatronen, ouderlijk gezag, dalend kindertal en demografie gekoppeld aan vergrijzing, sex en orgasme, vrouwelijke leerkrachten en huwelijk/echtscheiding, jobadvertenties en seksisme, thuiswerkende vrouw, ... Het zijn even zovele clusters die in elkaar haken.

Het feminisme herwint in de huidige periode (sinds het begin van de 21ste eeuw) aan belang wegens de confrontatie met de islam en de geproclameerde - maar niet gerealiseerde - gelijkheid tussen man en vrouw. In feite gaat het om een heel brede emancipatie, een bevrijdende beweging die ALLE vrouwen en mannen aanbelangt, en die moeilijk te verzoenen is met te eng bemeten partijpolitieke programma's (het korset voor ideeën). Hoe dan ook blijft het, ook vandaag nog, een uiterst belangrijk debat. Het fungeert immers als een barometer voor de graad van onafhankelijkheid, kritische zin en respect voor de vrouw.

Renée Van Mechelen (1946-2007) was een links-radicale feministe en drijvende kracht achter de vrouwenbeweging. Zij was slechts 61 toen ze een hartstilstand kreeg ... of hoe gedrevenheid zijn tol eist.

tijdlijn vrouwenrechten