De tweede schepping. Het landschap in mutatie (1813-1865), in: Jaarverslag Onroerende Voorheffing 2005, pp. 92-116

In-4to, gebrocheerd, illustraties in kleur en ZW. Uitgebreide bibliografie (ca. 280 referenties). Het artikel bespreekt volgende themata: De Grondwet van 1814 (Koninkrijk der Nederlanden). Belastingen, domeinen en staatsschuld. Napoleon en de grond naast het slagveld. België bij Nederland: het amalgaam. De opgelegde grondwet. Grondbelasting bevroren. Economische uitdaging. Kanalenkoning. Bossen en gronden voor Willem en de Société Générale. Waardering gronden slordig of dubieus? De bossen van België (kaderstuk over de historiografie van bossen). Amortisatiesyndicaat privatiseert gronden. Oorlog tussen Nederland en België duurt 9 jaar (1830-1839). Een beredeneerde koppigheid. Het Belgische feit. Grootgrondbezit in kaart gebracht (een bewerking op de kaarten van Emile Vandervelde, La propriété foncière en Belgique). Meetprocedures (over het meten van grootgrondbezit op basis van kadastergegevens). Hongersnood, plattelandsvlucht en verpaupering. Onteigeningen voor kanalen: tot 60 maal het kadastraal inkomen uitgekeerd (gebaseerd op de ervaringen met het Kanaal van Schipdonk). Reizen over de weg: een oefening in traagheid (met afstandentabel in uren gaans, kleurkaart van het verkeerswegennet in 1834). De spoorwegen: snelheid maakt het land kleiner (met kleurkaart van het Belgisch spoorwegennet in mei 1865). De afschaffing van de Scheldetol (1863). Metamorfose: De woeste gronden en de bebossing van de Kempen; Het uitdijen van de stad en grondspeculatie. Grondbelasting: een rigiede materie. De tweedeling van de ruimte. Tot slot: Een schema: 70 jaar nationalisering en privatisering van gronden. Men ontvangt het gehele jaarverslag (118 pp.). Dit bevat tevens 10 kaarten uit de Atlas van het Koningrijk (sic!) België (1843) en 6 prenten uit de eerste geïllustreerde grondwet van België (1852).